بررسی پتانسیل آلودگی آب‌های زیرزمینی با استفاده از مدل‌های دراستیک و گادز در محیط GIS (مطالعه‌ی موردی: دشت رفسنجان)

آب­های زیرزمینی از مهم­ترین منابع آب­های متعارف در جهان است. در شرایط کنونی، بخش قابل‌ملاحظه‌ای از مصارف آب کشور به‌خصوص در بخش شرب توسط منابع آب زیرزمینی تأمین می­گردد. ورود آلاینده­های سطحی به منابع آب زیرزمینی به ‌ویژه در مناطق خشک و نیمه­خشک که با محدودیت کمی و کیفی منابع آب مواجه هستند، از مشکلات جدی است. با توجه به خصوصیات هیدرولوژی و هیدروژئولوژیکی دشت رفسنجان و شرایط بحرانی وضعیت منابع آبی که در این دشت به وجود آمده است. در این پژوهش بـه ‌منظور بررسی پتانسیل آسیب­پذیری آبخوان دشت رفسنجان نسبت بـه آلودگی از مدل­های دراستیک و گادز استفاده شد. نقشه­ی پتانسیل آسیب­پذیری مدل دراستیک از تلفیق هفت لایه­ی عمق آب زیرزمینی، تغذیه خالص، محیط آبخوان، خاک، توپوگرافی، محیط غیراشباع و هدایت هیدرولیکی در محیط GIS برای منطقه­ی مورد مطالعه تولید شد. نقشه آسیب­پذیری مدل گادز نیز از تلفیق چهار لایه نوع آبخوان، محیط غیراشباع، عمق سطح ایستابی و محیط خاک به‌دست آمد. برای صحت­سنجی مدل­ها از میزان تغییرات هدایت الکتریکی در سطح دشت استفاده گردید. نتایج نشان داد که شاخص دراستیک برای کل منطقه بین 33/61 تا 75/183 است و دشت رفسنجان را به پنج کلاس آسیب­پذیری خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد تقسیم­بندی می­کند که به ترتیب 54/0، 93/32، 40/55، 54/10 و 59/0 درصد از مساحت دشت را به خود اختصاص داده­اند. مدل گادز نیز منطقه­ی مورد مطالعه را به سه کلاس آسیب­پذیری کم (%27/32)، متوسط (04/67 %) و زیاد (%69/0) طبقه­بندی کرد.